2019 Cees en Loes Wiggerts
2019 Cees en Loes Wiggerts
Na een vertraging van een dag was het heerlijk om na 4 jaar weer in Friersdale te zijn. In Upington werden we opgewacht door Wijnand, die, een paar uur later naar Nederland vertrok.
Even bijgepraat en toen kwam er nog een busje vol met kinderen en mensen van de missiepost om hem uit te zwaaien, dus na de nodige foto’s ging hij de lucht in.
Wij zijn met Dolf, een man die we ook al vanaf het begin kennen nog even langs de Spar gereden in Upington en hebben even wat te eten en drinken gekocht, de volgende dag zouden we wel in Keimoes boodschappen doen.
Toen we de volgende dag naar Keimoes gingen voor de boodschappen en het regelen van onze busreis naar Port Elisabeth, was het een gekkenhuis in Keimoes; lange rijen voor de pinautomaten en in de winkels. De mensen hadden hun salaris ontvangen en gaan dan meteen inslaan; zakken van 10 kg. meel; flessen sla olie van 5 liter, pasta en de nodige blikken en natuurlijk ook drank.
Bewaking bij de pinautomaat, die gevuld moest worden. Je kon toen ook maar een klein bedrag opnemen en aan de kassa lukte het pinnen eerst helemaal niet.
We zagen natuurlijk meteen een flink aantal veranderingen t.o.v. 2015. De nieuwe lokalen boven de garage van de bussen en het nieuwe kantoor met daaronder lokalen; een mooi bestraat plein tussen een aantal lokalen en natuurlijk de 1e fase van de zonnepanelen.
Jammer genoeg gingen de kinderen van het “koshuis” het weekend naar huis, zoals elk laatste weekend van de maand, zodat we een heel rustig eerste weekend hadden en alle spullen die we mee hadden gekregen (ca. 60 kg!) uit konden zoeken en verdelen voor in ieder geval 2 avonden Bingo in het “koshuis”.
Spulletjes voor de kleuterklassen; knutselmateriaal voor de Chiro, dat is voor de kinderen, die vanuit de kerk, allerlei activiteiten op het gebied van geloofsonderricht krijgen; en kado’tjes voor alle bekenden.
De viering zondags in de kerk was zoals we onderhand gewend zijn een feestelijk en swingend geheel. Iedereen zingt daar uit volle borst mee, er zijn geen boekjes maar iedereen kent de liederen uit zijn hoofd. Pastoor Odilon kwam na de viering mee voor een kopje koffie en we hebben gezellig met hem gepraat.
Op maandag meteen naar het “koshuis” om daar kennis te maken met Deriza en Melvin, de kosthuisouders. Meteen afspraken gemaakt voor de Bingo avonden met daaraan voorafgaand het eten met de kinderen.
In het “koshuis” werkt ook nog steeds Rionet Beukes; zij is het nichtje van Sjanet en Peti Swarts, die jarenlang de huishoudster en hulp in Friersdale van Wijnand waren.
Rionet woont op de missiepost in het huis waar ze vroeger met haar moeder en broers woonde; haar moeder en jongste broer zijn helaas al overleden en haar oudste broer woont in
Keimoes. Voor de gezelligheid woont nu haar 18 jarige nichtje, dochter van haar oudste broer, bij haar. Rionet helpt in het “koshuis” met de was, schoonmaken en allerlei andere werkzaamheden. Ook met Rionet hebben wij al een jarenlange band. We zijn deze weken weer regelmatig over en weer bij elkaar op bezoek geweest. Ze heeft ook een mobiel, dus nu “appen” we minimaal 1 x per week even met elkaar.
Wij hadden van verschillende mensen geld gekregen en hebben daarvoor met de kinderen in het “koshuis” een broodje hamburger, brood met de uit Nederland meegenomen hagelslag en allemaal een eigen klein bakje vruchtenyoghurt gegeten; en de 2e avond een hotdog, vissticks en patat en natuurlijk weer het bakje yoghurt. Geweldig om te zien hoe de kinderen daarvan genieten. Er zijn geen lepeltjes dus de yoghurt eet je gewoon met je vingers. De rest van het geld gaat Fanty gebruiken om verse groenten voor het “koshuis” te kopen.
Wat er nu ook in het “koshuis” is, zijn corvee ploegen, elke week zijn er 3 meisjes en 2 jongens aan de beurt om met alles te helpen, eten uitdelen, afwassen, vegen en dweilen.
En voor het avondeten moeten de meisjes deeg kneden en roosterbroodjes bakken op het vuur dat door de jongens is gemaakt in de bbq.
De Bingo avonden waren weer een groot succes, we hadden zoveel gekregen, horloges, barbies, sleutelhangers, pennen, haarknipjes e.d. Dus aan het eind van elke avond had elk kind minimaal 3 prijsjes gewonnen.
Op de slotavond was er voor elk kind nog een zak met een set kleurpotloden, pennen, gum en puntenslijper, en voor de meisjes sieraden en oorbellen en voor de jongens autootjes, zonnebril en keycord.
Verder kwamen de kinderen na schooltijd gezellig bij ons in het gastenhuis, om te leren haken, dit jaar geen grote talenten, maar een paar “kopbanden met een blommetje” zijn toch nog gelukt.
Van de vele kralen die we mee hadden zijn eindeloos kettinkjes en armbanden gemaakt. Heerlijk, gezellig kletsend, of je nou een jongen of meisje bent, dat maakt niet uit. Een glaasje limonade en een snoepje of koekje en het feest was compleet.
Ook hebben we een goed contact met Delene Moller, de bibliothecaresse, zij doet heel veel goed werk met de kinderen; die een werkstuk voor school eigenlijk niet meer geschreven met plaatjes erin geplakt mogen inleveren; het moet op de computer; aangezien eigenlijk geen kind de beschikking heeft over een computer helpt zij hen waar mogelijk, en zoekt zelf thuis op internet vaak bijpassende afbeeldingen voor hen op en geeft de kinderen dan het werkstuk op een usb-stick zodat ze het op school kunnen laten printen. Op het departement van onderwijs staan voor haar pc’s en laptops klaar, maar dan moet de bibliotheek eerst beveiligd worden. Voor de ramen moeten ijzeren staven gemonteerd worden, en zoals wij van Fanty begrepen gaat dat in november gebeuren. Dat zou heel fijn zijn, want zij heeft daar ook goed internet en dan kunnen de kinderen zelf hun werkstukken maken.
Ook met de vele jonge moedertjes gaat ze aan de slag; zij komen onder schooltijd bij haar met hun kindjes en zij leert ze hoe je met kinderen moet spelen en kinderen leren met elkaar spelen; dit scheelt enorm wanneer ze naar de pri-primaire, de kleuterschool gaan; omdat ze als ze daar nu komen vaak nog maar een hele kleine woordenschat hebben en veel basis vaardigheden nog niet beheersen. Iets heel eenvoudigs als blokjes stapelen kunnen de meesten echt nog niet. De ene moeder speelt met de kinderen en de andere moeders kunnen aan hun eigen studie werken.
Dit alles gebeurt onder toezicht van het departement van onderwijs.
In “de kombuis” van de school ontmoetten we Brenda en Noes weer, die daar 4 jaar geleden ook werkten. Het eten van de kinderen van de school gebeurde deze weken niet in het sociaal centrum, maar in de ”klaskamers” . Er komen dan 5 of 6 kindertjes het eten, borden, bekers en lepels ophalen en lopen dan 2 aan 2 met een grote pan eten tussen zich in weer naar hun eigen klas.
Het was ook duidelijk sinaasappeltijd, want we hebben regelmatig gezien dat er een grote bak sinasappels meeging naar de klassen.
Wij zagen ze ook in de winkel liggen, een net met 10 kg.!! voor omgerekend ca. € 1.00. Dat is dus wel leuk uitdelen!
De graad 12 kinderen hadden examen en dat gebeurt natuurlijk heel officieel, onder toezicht van het departement. De jongens en meisjes kwamen heel rustig binnen en gingen zitten aan de tafeltjes die net als hier in examen opstelling stonden. Een leerkracht ging uitleggen wat de opdracht van die dag was en nadat alle vragen beantwoord waren, werd het stil en gingen ze allemaal aan het werk.
In het gastenhuis was alles nog hetzelfde, alleen de vloerbedekking was vervangen door een soort zeil.
We waren, met zaklampen, voorbereid op het feit dat de stroom nogal eens uitvalt; de 3e dag onder het koken gebeurde dat dan ook.
Het was behoorlijk donker dus we hadden besloten dan maar een boterham te eten en vroeg (20.00 uur!) naar bed te gaan, maar toen zag Cees dat er bij onze buurman, een buschauffeur van de school, die in een klein kamertje woont, wel licht branden. Hij er dus heen en toen bleek dus dat “onze” stroom op was. Hij ging naar “ome Piet” koster, organist en klusjesman van de missiepost en daar kreeg hij een 20-cijferige code, die je op een meter moet invoeren en toen was er weer stroom. Het blijkt dus, dat vooral de boiler stroom vreet; die is apart te bedienen dus die hebben we maar uitgezet en eens in de 2 à 3 dagen een paar uurtjes aangezet en dan hadden we weer voldoende warm water; de watertemperatuur van de boiler was volgens ons ook wel erg hoog.
Fanty heeft ons toen een aantal codes gegeven zodat we niet onverwacht zonder stroom kwamen te zitten. Want de 2e keer dat het gebeurde was ome Piet al naar bed en moesten we tot de volgende morgen wachten.
In de gesprekken die we met de mensen van de missiepost hadden hoorden we dat bijna iedereen zijn boiler uit heeft staan. Ze gebruiken het bad of de douche nauwelijks; voor het bad koken ze liever een paar pannen water dat is voordeliger dan wanneer een boiler het water constant op dezelfde (hoge) temperatuur moet houden.
Zonneboilers zouden hier een uitkomst zijn.
Ook zijn we weer op visite geweest bij de heer en mevrouw Compagnon, die tegenover de missiepost wonen en die Friersdale een warm hart toedragen. We hebben hen de groeten van Wijnand overgebracht die door zijn val niet in de gelegenheid was geweest bij hen langs te gaan.
Deze mensen hebben al een keer een stuk grond aan de school geschonken, waar nu het voetbalveld is. Deze mensen genieten er enorm van om met Europeanen te praten; hun voorouders komen uit Frankrijk, Engeland en Duitsland; zijzelf zijn in Zuid-Afrika geboren, maar hij zegt altijd dat hij de mentaliteit van Europeanen, doorzetters, erg prettig vindt en dat mist hij vaak bij de mensen in Zuid-Afrika.
Eigenlijk zou ik nog wel bladzijden vol kunnen schrijven, maar ik kan beter zeggen; wil je iets onvergetelijks ervaren: ga eens een paar weken naar Friersdale!
